BÀI THAM LUẬN CỦA Đ.C LÊ QUỐC CÔNG-TỔ TRƯỞNG TỔ KHTN: Bài Học Kinh Nghiệm công tác BDHSG
(Tại HN VC năm học 2024-2025-Ngày 8.10.2024)
Kính thưa các quý vị đại biểu, các vị khách quý. Kính thưa đoàn chủ tịch. Thưa hội nghị, theo chương trình của hội nghị mà ban tổ chức đã thông qua, tôi xin phát biểu một số kinh nghiệm của mình về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi để hội nghị chúng ta cùng chia sẻ.
Năm học 2023-2024, tôi được nhà trường giao bồi dưỡng học sinh giỏi, tôi nhận thấy thực trạng trong công tác bồi dưỡng HSG của nhà trường như sau:
I. Thuận lợi:
- BGH nhà trường đã có sự chỉ đạo, quan tâm kịp thời, có những kế hoạch cụ thể, lâu dài trong công tác bồi dưỡng HSG, rất tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh tham gia bồi dưỡng, có những hình thức khuyến khích, động viên, khen thưởng kịp thời đối với các giáo viên và học sinh đạt thành tích…..
- Trường có cơ sở vật chất khang trang, trang thiết bị phục vụ tương đối đầy đủ giúp cho việc dạy và học đạt kết quả tốt.
- Các thầy cô giáo viên bộ môn khác đã tạo ĐK tốt nhất, GVCN phối hợp chặt chẽ
II. Khó khăn:
- GV kiêm 2 đội tuyển, số lượng đông rất vất vả
- Học sinh phải đảm bảo 2 mục tiêu chất lượng thi THPT và thi HSG .
- Nguồn tài liệu tiếp cận với đề thi tỉnh còn hạn chế.
- Một số học sinh tham gia bồi dưỡng chưa cố gắng nhiều nên kết quả thi học sinh giỏi ở một số môn chưa cao. Có tư tưởng được thì được không thì thôi
- Một số ít phụ huynh học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của đội tuyển, có xu hướng cho con tập trung ôn thi các môn thi cấp 3
Những khó khăn đó đã làm ảnh hưởng phần nào đến chất lượng công tác bồi dưỡng HSG. Sau đây tôi trình bày một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng học sinh giỏi:
III. Giải pháp nâng cao chất lượng công tác BDHSG:
Thứ nhất: Đối với giáo viên bồi dưỡng đội tuyển:
- Người giáo viên nghiên cứu bài, tìm ra cách làm, định hướng tư duy cho HS khi đứng trước một bài toán. Quy khó về dễ, quy lạ về quen
- Lựa chọn những em có khả năng, tư chất, thông minh và chịu khó vào đội tuyển. Đặc biệt chọn định hướng các em theo khối thi ĐH sau này
- Xây dựng kế hoạch dạy cụ thể nội nào trước, nội dung nào sau, cần bổ sung những kiến thức toán học nào
- GV BDHSG cần phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm và GVBM để tạo mọi điều kiện giúp các em học tập bồi dưỡng và phát huy hết năng lực của mình.
- Thực hiện phương châm: dạy chắc cơ bản rồi dạy nâng cao, thông qua những bài luyện cụ thể để dạy phương pháp tư duy – dạy kiểu dạng bài có quy luật, loại bài có tính đơn lẻ rồi luyện các dạng tổng quát.
- Trong mỗi bài tập cần đưa ra nhiều câu với mức độ vận dụng từ dễ đến khó. Phân tích phương pháp và nâng cao bài toán
- Sau mỗi bài tập nâng cao GV cần đưa ra phương pháp giải hoặc những lưu ý, những lỗi sai HS hay mắc phải để học sinh tự khắc sâu kiến thức.
- Sau mỗi chuyên đề cần có bài kiểm tra đánh giá theo các mức độ để nắm ngay được tình hình học sinh bị hổng phần nào, bài nào chưa tốt GV sửa và khắc sâu ngay.( Lập bảng phân tích theo dõi lâu dài, ko phải chỉ nguyên điểm số của cả bài mà là điểm số của từng mảng kiến thức để điều chỉnh phù hợp)
- Tránh để HS quá căng thẳng mệt mỏi sợ học đội tuyển.
Thứ 2. Về chương trình bồi dưỡng:
- Giáo viên cần biên soạn chương trình, nội dung bồi dưỡng rõ ràng, cụ thể, chi tiết cho từng chuyên đề, bồi dưỡng theo quy trình từ thấp đến cao, từ dễ đến khó để các em HS bắt nhịp dần.
- Xác định rõ trọng tâm kiến thức giảng dạy. Chương trình bồi dưỡng cần có sự liên thông, kết nối kiến thức của các chuyên đề với nhau.
Thứ 3. Tài liệu bồi dưỡng:
- Giáo viên sưu tầm bộ đề thi các năm trước của tỉnh hoặc các tỉnh khác nhằm giúp học sinh tiếp xúc làm quen với các dạng đề, luôn tìm đọc, tham khảo các tài liệu hay định hướng cho học sinh.
- Giáo viên cung cấp tài liệu hoặc giới thiệu các địa chỉ trang web trên mạng để học sinh có thể tự học, tự nghiên cứu, bổ sung kiến thức.
Thứ 4. Về thời gian bồi dưỡng:
- Để chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi có hiệu quả cần có kế hoạch bồi dưỡng liên tục và đều đặn, không dồn ép ở thời gian 1, 2 tuần cuối trước khi thi vừa quá tải đối với học sinh vừa ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức ở môn học khác của học sinh.
- Trong thời đại CNTT phát triển, GV có thể sử dụng các vi deo tự làm để hỗ trợ khi không có thời gian dạy trực tiếp và cũng để cho HS có thể xem lại để hiểu bài kĩ hơn
Thứ 5. Đối với học sinh: Phải vừa cương vừa nhu đối với HS
- Cần phải bồi dưỡng hứng thú và tính tích cực, độc lập nghiên cứu của học sinh. Động viên, khích lệ, hướng dẫn dìu dắt cho các em đạt được những thành công từ thấp lên cao. Nhiều học sinh lúc đầu chưa bộc lộ rõ năng khiếu nhưng sau quá trình được dìu dắt, chỉ bảo đã trưởng thành và đạt kết quả tốt.
- Học sinh phải yêu thích môn học và ham học hỏi. Ngoài ra học sinh phải cần cù tích luỹ và chăm chỉ rèn luyện, ngoài đọc sách giáo khoa, học sinh cần đọc thêm sách tham khảo và tài liệu khác.
- Khả năng nhận thức, lĩnh hội của mỗi hs không giống nhau nên yêu cầu, cách đánh giá của giáo viên đối với hs cũng cần có sự linh hoạt để kịp thời động viên, khuyến khích hs.
Trên đây là kinh nghiệm và giải pháp về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của bản thân tôi. Rất mong được sự đóng góp của các đồng chí.
Cuối cùng, xin kính chúc các vị đại biểu khách quý, các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc. Chúc hội nghị thành công tốt đẹp.
BÀI THAM LUẬN CỦA Đ.C NGUYỄN QUANG HIẾU-TỔ TRƯỞNG TỔ KHXH: NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC, ĐỔI MỚI PPDH, ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ. NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN
(Tại HN VC năm học 2024-2025-Ngày 8.10.2024)
Kính thưa quý vị đại biểu! Kính thưa hội nghị! Được sự cho phép của chủ trì chức Hội nghị, tôi xin phép được trình bày tham luận với nội dung:
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC, ĐỔI MỚI PPDH, ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ. NÂNG CAO CHẤT LƯỢN
Phần thứ nhất: Nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới phương pháp dạy học và KTĐG
1. Nâng cao chất lượng dạy học, đổi mới phương pháp dạy học
- Nâng cao chất lượng dạy học bắt đầu từ đổi mới phương pháp dạy học là khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng phương pháp tiên tiến, hiện đại vào quá trình dạy học. Từ đó mỗi giáo viên sẽ phát huy tính tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh. Với HS, GV phải biết khơi gợi niềm say mê, hứng thú học tập của các em, chú ý khai thác vốn kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng sẵn có của học sinh.
- Để đổi mới phương pháp dạy học nâng cao chất lượng dạy và học, yêu cầu giáo viên phải biết thiết kế, tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động học tập với các hình thức đa đạng, phong phú, có sức hấp dẫn với học sinh. Động viên, khuyến khích, tạo cơ hội cho tất cả học sinh tham gia một cách tích cực; mạnh dạn, tự tin khi hợp tác với bạn và giao tiếp trước lớp; biết đánh giá kết quả học tập của mình và của bạn; biết lắng nghe, tìm kiếm sự trợ giúp của thầy cô, bạn bè để hoàn thành nhiệm vụ; tích cực chủ động tiếp thu bài học, làm viêc theo nhóm hiệu quả
- Để thực hiện được những yêu cầu đó, mỗi GV phải luôn luôn nâng cao tinh thần tự học, tự bồi dưỡng để không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ, kĩ năng sư phạm, đồng thời nâng cao trình độ chính trị, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lòng yêu nghề, yêu HS. Tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, các chuyên đề nhằm đổi mới phương pháp dạy học. Tích cực dự giờ thăm lớp, trao đổi với đồng nghiệp để đúc rút kinh nghiệm. Tìm hiểu đặc điểm tâm lí, hoàn cảnh gia đình, năng lực của từng học sinh để xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đặc biệt trong các giờ dạy luôn khai thác triệt để các đồ dùng dạy học sẵn có, đồng thời luôn suy nghĩ tìm tòi để làm thêm các đồ dùng mới phục vụ cho công tác dạy học được tốt hơn.
2. Đổi mới kiểm tra đánh giá
a. Đảm bảo tốt các nguyên tắc đổi mới kiểm tra là:
- Bám sát mục tiêu,kiến thức chuẩn của môn học.
- Căn cứ trên những đổi mới về nội dung chương trình và sách giáo khoa.
- Coi trọng tính toàn diện về các mặt kiến thức, kĩ năng, thái độ.
- Dựa trên quan điểm tích cực hoá hoạt động của học sinh.
- Đa dạng hoá các hình thức kiểm tra, đánh giá (Tự luận/trắc nghiệm kết hợp với tỉ lệ hợp lí, kiểm tra miệng, kiểm tra viết, kiểm tra đầu giờ, giữa giờ, cuối giờ).
- Đảm bảo sự phân hoá trong kiểm tra để sau hoạt động này có thể nhìn nhận được thực chất trình độ và thứ bậc của học sinh trong lớp.
b. Giáo viên phải xây dựng được ma trận trước khi xây dựng hệ thống câu hỏi đối với đề kiểm tra định kì, kiểm tra học kì.
c. Thực hiện cụ thể đổi mới kiểm tra đánh giá chất lượng học tập môn học của học sinh bao gồm các hình thức: kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kì, kiểm tra học kì. Mỗi hình thức có những mục đích cụ thể.
d. Khâu chấm, trả bài kiểm tra.
- Chấm bài giáo viên phải bám sát thang điểm để đánh giá sát đúng trình độ học sinh với thái độ khách quan, công minh và hướng dẫn học sinh biết tự đánh giá năng lực của mình.Nhằm hạn chế tối đa yếu tố chủ quan, cảm tính. Đặc biệt trong mỗi bài kiểm tra giáo viên phải ghi rõ lời phê (nhận xét về ưu điểm, hạn chế và thái độ làm bài kiểm tra của học sinh)
- Trả bài và chữa bài , xin ý kiến phản hồi của phụ huynh HS, tổ chuyên mnôn và lưu giữ bài kiểm tra theo đúng quy định.
* Lưu ý:
- Tăng cường tổ chức các hội thảo chuyên đề về đổi mới kiểm tra, đánh giá trong tổ chuyên môn. Bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng môn học.
- Tích cực học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong và ngoài trường.
- Thực sự tâm huyết trong việc đổi mới kiểm tra, đánh giá. Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra: kiểm tra sự chuẩn bị của HS, kiểm tra nói, viết, dự án học tập, sản phẩm học tập
- Cần rèn cho học sinh phương pháp học và tự học, kỹ năng làm bài kiểm tra.
Phần thứ hai: Nâng cao chất lượng tổ chuyên môn.
1.Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ phụ trách chuyên môn tổ, nhóm:
Tổ trưởng, tổ phó, nhóm trưởng chuyên môn phải là người gương mẫu, có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống tốt, có tinh thần trách nhiệm cao, luôn trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, nắm bắt và tiếp cận được với các yêu cầu đổi mới của nền Giáo dục hiện nay, luôn bao quát mọi việc, sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ đồng nghiệp theo phương châm “Thành công của Bạn cũng là Thành công của Tôi ” , linh hoạt sáng tạo, mạnh dạn đề xuất những vấn đề liên quan đến tổ, nhóm, duy trì được khối đoàn kết nội bộ.
2. Xây dựng và triển khai Kế hoạch chuyên môn của tổ, nhóm:
Tổ trưởng, nhóm trưởng xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn của tổ, nhóm.
Kế hoạch chuyên môn phải bám sát kế hoạch của nhà trường, của cấp trên.
Đặc biệt quan tâm đến nhiệm vụ trọng tâm của năm học. Kế hoạch cần cụ thể, chi tiết theo từng tuần, tháng, học kì và năm học.
Triển khai các hoạt động chuyên môn của tổ, nhóm theo đúng kế hoạch, không mang tính hình thức, đối phó mà phải thực tế và chất lượng.
Có theo dõi , kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch theo từng tuần, tháng, học kì và năm học.
3. Nâng cao, đổi mới nội dung sinh hoạt của tổ, nhóm chuyên môn:
Nội dung sinh hoạt của tổ, nhóm chuyên môn rất phong phú, đa dạng. Nhưng căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm của năm học cần chú trọng các nội dung sau:
a.Triển khai tốt các chuyên đề trong tổ, nhóm chuyên môn:
Đây là nội dung sinh hoạt thường xuyên và rất cần thiết, các chuyên đề cần tập trung vào những đề tài như đổi mới phương pháp giảng dạy, rèn luyện các kỹ năng bộ môn, dạy các bài khó, ứng dụng CNTT trong dạy học, sử dụng thiết bị dạy học, làm mới đồ dùng dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, bồi dưỡng phụ đạo học sinh , v.v…Các chuyên đề cần mang tính thực tiễn, không nặng về lý thuyết mà phải có tính ứng dụng cao .Việc triển khai các chuyên đề cần được thực hiện có kế hoạch, được tổ chức, được kiểm tra, đánh giá thì mới có chất lượng và hiệu quả tốt. Trong một năm học cần cơ cấu hợp lý các mảng đề tài, mỗi giáo viên chỉ nên đảm trách một chuyên đề, phân bổ thời gian phù hợp với điều kiện cụ thể.
b. Tổ chức các tiết dự giờ, thao giảng theo nghiên cứu bài học
Dự giờ là hoạt động quan trọng đối với việc phát triển chuyên môn của mỗi giáo viên. Dự giờ sẽ giúp cho giáo viên được dự giờ chủ động, tích cực hơn trong bài giảng của mình. Dù thế nào đi nữa thì mỗi khi có người đến dự giờ, các giáo viên đều chuẩn bị bài kĩ hơn, đôi khi còn có sự trao đổi về bài dạy trước khi lên lớp, đây là một việc làm hết sức có ý nghĩa đối với mỗi giáo viên. Khi có người đến dự giờ, lớp học cũng diễn ra sôi nổi hơn, ý thức học tập của học sinh tốt hơn, đây là điều kiện tốt nhất để giáo viên phát huy tính sáng tạo của học sinh. Việc dự giờ còn giúp cho giáo viên đi dự giờ học tập, rút kinh nghiệm từ tiết dạy của đồng nghiệp, thông qua việc xử lí tình huống của đồng nghiệp, giáo viên sẽ khắc phục được những thiếu sót trong quá trình giảng dạy... Bởi vậy, ngoài mục đích đánh giá năng lực của giáo viên thì điều quan trọng là các tổ, nhóm cần tổ chức tốt việc góp ý, rút kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy, về kiến thức, về phong cách lên lớp, về tổ chức lớp học.
Khi đánh giá, rút kinh nghiệm các tiết dạy cần thẳng thắn, chân tình với tinh thần giúp nhau cùng tiến bộ, phải đánh giá thực chất, nêu ra được những điểm mạnh, những hạn chế của người dạy về kiến thức, kỹ năng, thái độ, về nội dung, phương pháp, phong cách. Cần phê phán lối dạy đọc chép, dạy chay trong khi có và cần sử dụng đồ dùng dạy học. Đối với những tiết học mà giáo viên gặp nhiều khó khăn thì cần trao đổi kỹ, có thể tổ chức cho một giáo viên có kinh nghiệm trong nhóm dạy mẫu tiết đó để cùng nhau học hỏi.
c. Rèn luyện, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng sư phạm của giáo viên:
Nâng cao chất lượng giờ dạy là khát vọng của các giáo viên, tổ chuyên môn nhằm khẳng định vị trí, năng lực của bản thân giáo viên đối với Xã hội, với Cộng đồng giáo viên. Điều này được thực hiện qua nhiều biện pháp khác nhau. Kỹ năng sư phạm của giáo viên có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giờ dạy. Bồi dưỡng kỹ năng sư phạm có thể thực hiện qua các hình thức như làm chuyên đề giúp giáo viên đi sâu vào tiếp cận, thực hiện các phương pháp dạy học mới, tổ chức các tiết dự giờ hoặc thao giảng v.v… trong các buổi sinh hoạt tổ, nhóm có thể trao đổi, góp ý, giúp nhau sửa chữa những tồn tại, những nhược điểm như phong cách lên lớp, ngôn ngữ diễn đạt, trình bày bảng của giáo viên, v.v… Hoạt đông này nhằm hoàn thiện kỹ năng sư phạm của nhiều giáo viên.
Một lần nữa xin kính chúc các quý vị đại biểu, các đ/c cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường mạnh khỏe, hạnh phúc, thành đạt! Chúc Đại hội thành công! Xin trân trọng cảm ơn !